Dé dla porta daverta

Le De dl’Autonomia, ai 5 de setëmber, é l’ocajiun por la junta provinziala y le consëi provinzial por ti presenté l’aministraziun ala popolaziun tres n de dla porta daverta. La tematica zentrala dl De dla Porta daverta dl 2015 sará la familia. Tl Palaz Widmann, tl Consëi provinzial, tl Palaz provinzial 2 y sön la Plaza Silvius Magnago se presentëia l’aministraziun publica te döta süa varieté. Tl focus sará chësc ann dantadöt i sorvisc che reverda les families.

Le De dla porta daverta é na poscibilité da descurí da plü daimpró les ativités, les prozedöres y les porsones che fej pert dl’aministraziun publica: “N chësc de ti vëgnel pité ai zitadins l’ocajiun da ti dé n’odlada al’aministraziun y, ciodí pa nia, al personal da ti mostré ala familia le post olache al laora”, sotrissëia le presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher.

Te döt le Südtirol garantësc la Provinzia na seria de sorvisc ai zitadins cun incër cënt sëntes y 3mile colaboradus y colaboradësses. Dl’aministraziun provinziala ne fejel nia ma pert i ofizi, mo ince i sorvisc de orientamënt profescional, i zëntri de mediaziun dl laur, i ofizi de cataster y liber fondiar, les ciases di parcs naturai, i museums y les staziuns forestales. Tratan le de dla porta daverta dl’aministraziun publica ai 5 de setëmber gnarál propi presenté n mix de chisc sorvisc dales 10.00 ales 17.00 diretamënter tla Plaza Silvius Magnago y tles sëntes de laur atira dlungia.

Palaz Widmann 1, Palaz provinzial 2, Consëi Provinzial y la Plaza Silvius Magnago

„Tl consëi provinzial, le majer organism rapresentatif y dezijional dla Provinzia - spliga le presidënt dl consëi provinzial Thomas Widmann - jarára da ti ciaré a düc i vari dl percurs de na lege dala proposta cina a süa aprovaziun". Tl Palaz Widmann, sënta dla junta provinziala y dl presidënt, podarán ti ciaré, danterater, al ofize dl presidënt Kompatscher y se senté jö tl salf dles sentades dla junta. Dales 10.00 ales 12.00 y dales 13.00 ales 14.00 podarán ince ascuté a sonadus de stomënc a fle de lëgn y de erpes dles scores de musiga ladines y todësces pro l’entrada dl Palaz provinzial 1.

Focus sön la familia: L’Agenzia por les families se presentëia

Tla curt interna dl Palaz Widmann presentará l’Agenzia por la familia por le pröm iade sü proiec y sües ativités a n publich plü ampl. La familia é ince le tema zentral dl De dla porta daverta dl 2015 y sará ince la cornisc prinzipala di stang presënc dles repartiziuns y di ofizi tla Plaza Silvius Magnago. An ciafará informaziuns menüdes sön tematiches dles families y i geniturs podará ince fá n test por valuté sües competënzes d’educaziun. Por i mituns y les mitans gnarál arjigné ca na lerch aposta cun jüc y ativités d’aorela cörta da pastelné y da depënje adöm cun le Clown Malona. Dales 15.00 gnarál surandé dales assessuries competëntes le poch de libri Bookstart. De plü films sön la familia gnará indere mostrá dales trëi Repartiziuns culturales dla Provinzia tl Palaz provinzial 2 cun l’auditorium che se trasformará te n salf da cinema.

Musiga live sön la Plaza Silvius Magnago

La Plaza Silvius Magnago, che coliëia le consëi provinzial cun le Palaz Widmann, sará le zënter dl De dl’autonomia. Dlungia l’entrada al Palaz provinzial 2 sonarál dales 14.30 inant la band musicala „Oyster“, che é conesciüda dantadöt por sües melodies jazz. Dan l’entrada dla sënta dl Consëi provinial gnarál premié dales 16.30 inant, do n discurs dl presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher, i mius maturanc dl ann de scora impormò stlüt jö. La plaza instëssa se trasformará dales 10.00 inant te na paladina de presentaziun di sorvisc plü interessanc che vëgn pitá dal’aministraziun publica. Les atraziuns da descurí sará insciö:

• Cal é pa mi stil d’educaziun? Le test por i geniturs tl Palaz Widmann
• Tour acompagné tl Consëi provinzial
• Clown Malona, ativités d’aorela cörta por i mituns
• Arlungé l’Abo+ diretamënter söl post
• S’informé sön les ativités dl presidënt dla Provinzia diretamënter te so ofize
• Descurí les ativités di ofizi culturai dla Provinzia
• Incunté personalités sportives sciöche Patrick Thaler, Maicol Verzotto, Hermann Achmüller, Tamara Lunger y Lisa Fissneider
• Se mosoré cun les campionësses de ping pong Debora Vivarelli y Giorgia Piccolin
• Senté ite ti auti di Stödafüch profescionisć da Balsan
• Simulaziuns dles proes de bi- y trilinguism
• Bookstart por i plü pici
• Calcolé cun i esperc les tarifes a plü bunmarcé dl consum de gas y strom a ciasa
• Se lascé splighé dai esperc dl meteo le tëmp
• Premiaziun di maturanc plü lezitënc dal presidënt Kompatscher adöm cun la Junta
• Ciutié ite tl salf dles sentades dla Junta provinziala
• Ascuté musiga jazz
• Depënje y pastelné tl ciantun di mituns tratan che i geniturs se fej na roda ti ofizi

ScomenciamËnt dla plata

Incuntades cun le monn dla politica

Öna dles atraziuns prinzipales dl De dla Porta daverta é ince la presentaziun da pert di aconsiadus provinziai, dles aconsiadësses provinziales, dles assessuries, di assessurs y dl presidënt dla Provinzia de sü rodi profescionai, di posć de laur y de so laur cuotidian. Ai acompagnará i zitadins tratan les vijites ai stang sön plaza y al intern dles sëntes provinziales, presentará scomenciadies y proiec, premiará i maturanc y les families y analisará la storia y la situaziun atuala dl’autonomia dl Südtirol. Dessot na cörta presentaziun di termins „ofiziai“ di rapresentanc politics dla Provinzia:

• Dales 15.00: Palaz provinzial 1(plaza Silvius-Magnago 1)
  Preminaziun dla familia a chëra che al ti gnará surandé le 30.000ejimo pachet Bookstart da pert dl’assessuria Waltraud Deeg y di assessurs Christian Tommasini y Philipp Achammer

• Dales 15.30: Auditorium dl Palaz provinzial 2 (plaza Silvius-Magnago 10)
  Presentaziun de Scripta manent 2014 cun l’assessur Christian Tommasini

• Dales 16.30: plaza Silvius-Magnago 10
  Tutes de posiziun sön le De dl’Autonomia da pert dl presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher y dl vize-presidënt dl Consëi provinzial Roberto Bizzo

• Dales 17.00: Palaz provinzial 1(plaza Silvius-Magnago 1)
  Premiaziun di maturanc plü lezitënc dl 2015 cun i assessurs por la scora Florian Mussner, Christian Tommasini y Philipp Achammer y cun le presidënt Arno Kompatscher

ScomenciamËnt dla plata

Dé dla trasparënza

I Dis dla trasparënza toca pro les scomenciadies che la lege n. 190/2012 sön la prevenziun dla coruziun y le decret legislatif n. 33/2013 vëiga danfora en materia de trasparënza, por garantí n livel de trasparënza adaté, legalité y svilup dla cultura y dl’integrité, prinzips fondamentai sön chi che al mëss se fondé l’ativité dla aministraziun publica.

Ai rapresentëia n momënt de confrunt y de incuntada danter l’aministraziun provinziala y i zitadins, sciöche ince i grups desvalis de interes (stakeholder) por arjunje:

• la partezipaziun di zitadins por ciafé sö les informaziuns de interes concretes por la coletivité di utënc
• la partezipaziun di zitadins al’ativité dl’aministraziun por mioré la cualité di sorvisc y le control sozial.

Te chësta otica tol la Provinzia Autonoma de Balsan l’ocajiun ai 5 de setëmber dl 2015, tl cheder dl De dla porta daverta, da organisé le De dla trasparënza y inviëia dötes les porsones interessades a tó pert.

Aministraziun trasparënta

ScomenciamËnt dla plata

Dé dl’autonomia

Ai 5 de setëmber él le De dl’Autonomia. En chësc de dl 1946 á le presidënt dl Consëi talian Alcide Degasperi y le minister di Esters austriach Karl Gruber firmé le Tratat de Paris, olache la Talia se tol dant da conzede na potesté legislativa y esecutiva regionala autonoma por sconé les mendranzes che vir tl Südtirol. Le Tratat rapresentëia porchël le pröm vare devers l’autonomia da sëgn.

Aniversar dl Tratat de Paris

Le Tratat Degasperi-Gruber fej fora cun les 137 mosöres dl Pachet dl 1969 la fontamënta dl’autonomia. N’autonomia che n’á nia ma valur costituzional tla Talia mo ince a livel internazional tl raport cun l’Austria, partner dl Tratat. Te chësta funziun pó l’Austria ti damané ala Talia da ademplí i impëgns dl tratat y l’á bele fat, al basta recordé les discusciuns pro l’Assemblea dl’ONU al scomenciamënt di agn sessanta.

Le fat da podëi se lascé sön n ancoraje internazional fej a na moda che l’autonomia dl Südtirol sides atramënter co les atres autonomies speziales reconesciüdes tla Talia. Deperpo che i atri Statuc de autonomia pó gní mudá tres la Costituziun taliana, pó l’autonomia dla Provinzia de Balsan ma gní mudada cun le consëns de tramesdöes les perts che á sotescrit le Tratat, chël ó dí la Talia y l’Austria. Tres chësc contrat internazional surantol le Südtirol na conotaziun particolara ince danter les regiuns talianes autonomes.

L’articul 1 dl Tratat de Paris fej fora l’ecuiparaziun plëna danter le grup linguistich talian y chël todësch tl Südtirol: tl articul 1 él scrit che i abitanc todësc é avisa anfat ai abitanc talians. Chësta basa de parité reverda l’adoranza dl lingaz, l’amisciun ai ofizi publics, l’insegnamënt y i atri ciamps. Cun le Tratat de Paris vëgnel metü la fondamënta por l’autonomia dl Südtirol. Sciöche al é scrit tl articul 2, pó les popolaziuns interessades eserzité n podëi legislatif y esecutif autonom tl cheder dl raiun local. N’autonomia teritoriala minada sciöche patrimone de düc chi che vir tl Südtirol.

Chësc ann chir fora la junta provinziala indô le De dl’Autonomia por presentè l’aministraziun, a na moda che la jënt interessada pois odëi da daimpró olache y coche les chestiuns che la reverda vëgn laurades fora dal personal provinzial.

Convëgn por le pröm iade ince a Ciastel Tirol

Ai 5 de setëmber vëgnel metü da jí n’indunada a Ciastel Tirol. Trëi esperc de storia analisará le rode dl movimënt de resistënza dl Südtirol cuntra le Nazifascism por le svilup dl’Autonomia. Elfriede Perathoner, Stefan Lechner y Carlo Romeo presentará te sü referac les situaziuns desfarëntes di grups linguistics ladin, todësch y talian tl Südtirol.

La Junta ti fej les aodanzes ai maturanc plü lezitënc

Tratan le De dl’autonomia premiará la Junta provinziala chësc ann indô i mius maturanc dl Südtirol. La manifestaziun de premiaziun gnará tignida ala fin dl De dla Porta daverta dl’Aministraziun publica dales 17.00 dan l’entrada ala sënta dl Consëi provinzial sön la Plaza Silvius Magnago a Balsan.

ScomenciamËnt dla plata

Incuntades cun le monn dla politica:

Öna dles atraziuns prinzipales dl De dla Porta daverta é ince la presentaziun da pert di aconsiadus provinziai, dles aconsiadësses provinziales, dles assessuries, di assessurs y dl presidënt dla Provinzia de sü rodi profescionai, di posć de laur y de so laur cuotidian. Ai acompagnará i zitadins tratan les vijites ai stang sön plaza y al intern dles sëntes provinziales, presentará scomenciadies y proiec, premiará i maturanc y les families y analisará la storia y la situaziun atuala dl’autonomia dl Südtirol. Dessot na cörta presentaziun di termins „ofiziai“ di rapresentanc politics dla Provinzia:

• Dales 15.00: Palaz provinzial 1(plaza Silvius-Magnago 1)
  Preminaziun dla familia a chëra che al ti gnará surandé le 30.000ejimo pachet Bookstart da pert dl’assessuria Waltraud Deeg y di assessurs Christian Tommasini y Philipp Achammer
• Dales 15.30: Auditorium dl Palaz provinzial 2 (plaza Silvius-Magnago 10)
  Presentaziun de Scripta manent 2014 cun l’assessur Christian Tommasini
• Dales 16.30: plaza Silvius-Magnago 10
  Tutes de posiziun sön le De dl’Autonomia da pert dl presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher y dl vize-presidënt dl Consëi provinzial Roberto Bizzo
• Dales 17.00: Palaz provinzial 1(plaza Silvius-Magnago 1)
  Premiaziun di maturanc plü lezitënc dl 2015 cun i assessurs por la scora Florian Mussner, Christian Tommasini y Philipp Achammer y cun le presidënt Arno Kompatscher

ScomenciamËnt dla plata

Avenimënć y posć

ScomenciamËnt dla plata