Atualità
Cun Urtijëi vëniel stlut ju n gran lëur de nrescida scientifica
La Chertes toponomastiches dl Chemun de Urtijëi y dla Mont de Sëuc ie unides prejentedes ai 12 de dezëmber tla Cësa de Cultura de Urtijëi.
Cun la publicazion dla chertes ortofoto cun i toponims ladins dl chemun de Urtijëi, de Sureghes, Runcadic, Bula y dla Mont Sëuc iel unì stlut ju n gran lëur de nrescida scientifica y de documentazion grafica di toponims y microtoponims de Gherdëina y dla Val Badia. Tl raion ladin vën i inuemes di luesc belau duc dant per ladin. La prejentazion dla documentazion scientifica ie unida a se l dé ai 12 de dezëmber a Urtijëi. “Cun la culezion di toponims ladins de Urtijëi y Mont Sëuc vëniel stlut ju n lëur scientifich de gran valor per la comunità ladina”, à dit l assessëur per la cultura ladina Florian Mussner. I toponims dla doi valedes ladines restarà sciche bën imateriel per duta nosta culetività; chësc ie un di proiec plu mpurtanc di ultimi 20 ani”, nsci Mussner. “La nrescida sun i toponims ie de gran mpurtanza per na mendranza linguistica, dantaldut per si identità culturela. Nce per cie che reverda l logo “Dolomites – Gardena” sons dla minonga che l fossa mpurtant adurvé l inuem ladin Gherdëina”, nsci Mussner.
Cun chësta chertes à l Istitut Ladin Micurá de Rü pudù finé via l gran proiet culturel Toponomastica ladina de Gherdëina y Val Badia, che và a arichí la proiet "Flurnamen in Südtirol". La nrescida ie unida fata te duta la provinzia, ma mé di chemuns ladins de Gherdëina y dla Val Badia iel nce unì stampà chertes toponomastiches.
Leander Moroder y Alexander Prinoth à prejentà la chertes y à mustrà su coche l ie unì a se l dé l’ abineda di toponims. Sun la cherta de Urtijëi da 1:5.000 iel da udëi ntëur 490 inuemes, sun chëla da 1:10.000 de ndut 867 inuemes y sun chëla de Mont Sëuc de ndut 628 inuemes (de chisc iel 216 toponims che scumëncia cun “p”, de chisc ie 93 prei). Tla cherta de Mont Sëuc ie da udëi duc i toponims ladins che ie da abiné. Tla pert vest dla mont iel nce truep inuemes tuësc y puec ladins, davia che i patrons ie te chëla pert scialdi persones da Ciastel o Sëuc. Perchël an publicà te chëla pert n valgun inuemes tudësc, dantaldut per ne pierder nia l uriantamënt.
Pra la nrescida se an stizà sun la cherta dl chemun de Urtijëi data ora tl 1985 dala Lia Natura y Usanzes, cuordineda da Meinrad Demetz, Albert Moroder y Siegfried Comploj y sun chëla dla Mont de Sëuc data ora tl 2001 da Edgar Moroder y dala Lia Natura y Usanzes. Truepa persones à judà pea. La georeferenziazion ie unida fata da Elmar Irsara. L ambolt de Urtijëi Tobia Moroder à auzà ora la gran mpurtanza dl proiet n generel, ma dantaldut l fat che l Istitut Ladin à nscila finà via n proiet de documentazion di toponims dla doi valedes ladines dl Südtirol.
La chertes ie unides stampedes cun l contribut dla Fundazion Cassa dl Sparani de Südtirol, dl Assessorat per la scola y cultura ladina dla Provinzia Autonoma de Bulsan y dl Chemun de Urtijëi.
USP
Galaria dales fotografies
