Atualità
Carla Comploj numineda Ispetëura per ntegrazion y cunsulënza
USP – Bele dan 17 ani fova Carla Comploj unida tëuta su tla Ntendënza ladina per judé a nsenianc y genitores che sculeies cun dificulteies fisiches, psichiches o dificulteies tl mparè. Ti ani ie chësc servisc unì slargià a trëi culaburadëures, ma permò chëst ann ti iel unì recunesciù ufizialmënter la figura de ispetëura. A chësta maniera iel la Scola ladina ala pèr cun l’autra scoles n cont dla ntegrazion y cunsulënza.
L lëur de coordiné y de ti sté do a dut l ciamp dla ntegrazion y inclujion per la scolines y scoles ladines ne se à cun la ntroduzion dla ispetëura nia muda dassënn: “plu che auter possen lauré ala pèr cun l’autra doi ntendënzes canche la se trata de cuestions che n porta inant deberieda, l’autra ntendënzes à bele 10 ani la figura da ispetëura ” spiega Carla Comploj nstëssa. Cun la nomina de ispetëura per ntegrazion y cunsulënza giata dut l servisc n status plu mpurtant. Tlo lëura nce la psicologa Sabine Hofer che se cruzia dantaprima dl’ntergrazion tla scoles dla val Badia y Irene Costa per la ntegrazion di imigranc. Carla Comploj lëura da psicopedagogista spezificamënter per la scoles de Gherdëina y coordinea dut l servisc. Tres la nomina da ispetëura uniral damandà de pensé danora co miuré y svilupé chësc servisc. Tla cumpetënzes nueves che cumporta la ncëria da ispetëura iel nce l fé prupostes y se cruzië de seguré la cualità dl servisc.
Te chisc ani se lascia sentì na for majera cumplessità tl lëur de ntegrazion y cunsulënza. “La maniera de viver y de educazion, l ti sté do ai mutons, la formes de cunvivënza y genitores che se spartësc ie carateristiches nueves dla sozietà che porta cunseguënzes per i sculeies” spiega Carla Comploj. For plu suvënz iel mutons che ne dà nia gheneda a scola y perchël muessa pona i nsenianc ti mëter sëides, cossa che se damanda de vester drët conseguenc. I problems dla sozietà dal didancuei se lascia udëi: “l cumpurtamënt de for plu sculeies mostra su che i ne se n stà nia bën” spiega l’ispetëura nueva. N’autra particularità dl lëur de ntegrazion te chisc ultimi ani reverda la for majera cumpëida de sculeies cun autism tla scoles ladines.
L ciamp de cumpetënza dl servisc ie n generel l sustëni y l cumpanië mutans y mutons dla scoliina y dla scoles per la ntegrazion de sculeies cun handicap y imigranc. Pra i mëndri se tratela de sustenì la maestres tl lëur pedagogich te caji ulache vel cumpetënzes di mutons y dla mutans ne ie mo nia madures. Dificulteies possel unì a se l dé no me a passé dala scolina ala scola, ma nce per passé da n livel de scola al proscimo: nce tlo juda l servisc coordinà da Carla Comploj. Sustëni vëniel nce pità canche i mutons y la mutans à de majera dificulteies a mëter averda y tl cumpurtamënt. L servisc se pieta mplu a nsenianc y genitores, sciche per ejëmpl tla furmazion sun l mobbing y la viulënza. Cunsulënza te cunflic, sustëni per la culaburazion danter families y servijes psicologics, saniteres y soziei ie mo d'autri ciamps de cumpetënza che vën coordinei dala ispetëura nueva. Per l personal dirijënt vëniel pità n servisc de coaching y deberieda cun l’autra ntendënzes vëniel laurà per mëter a jì mo na miëura culaburazion istituzionela.
as
